چگونه متوجه شویم که واریس بیضه داریم ؟
علیرغم پیشرفت در تکنولوژی هنوز بهترین وسیله تشخیص واریکوسل معاینه توسط پزشک متخصص جراح کلیه می باشد که در معاینه بالینی سه حالت بسته به شدت واریکوسل کشف می شود:
-
درجه یک: که فقط با زور زدن بیمار در حالت ایستاده سیاهرگ های بیضه کمی گشاد می شوند
-
درجه دو: رگها کاملاً گشاد هستند و نیازی به زور زدن ندارند
-
درجه سه: رگها شدیداً گشاد و مثل یک کیسه کرم در بالای بیضه حتی با نگاه و بدون معاینه دیده می شوند.
درد مزمن بیضه و کوچکی بیضه ممکن است دو علامت دیگر و علت مراجعه بیمار به پزشک گردد.
آیا واریکوسل درمان داروئی دارد؟
واریکوسل درمان داروئی ندارد و قطعی ترین روش درمانی آن جراحی است. عمل جراحی باعث بهبودی در کیفیت اسپرم به میزان ۶۰% و اثر آن بعد از ۶ ماه مشخص می شود.
آیا همه موارد واریکوسل نیاز به جراحی دارد؟
جواب منفی است. تنها موارد قطعی انجام عمل واریکوسل عبارت است از:
-
شدت بالای واریکوسل در نوجوانی که باعث کوچکی بیضه می شود
-
ناباروری مردانه که یک زوج اگر به مدت یکسال بدون جلوگیری و بدون اینکه خانم مشکلی داشته باشد بچه دار نشوند در صورت کشف واریکوسل در مرد باید آن را جراحی کرد
-
آزمایش منی یا اسپرمی که مختل است که تعداد حرکت اسپرم پائین و شکل آنها اغلب غیرطبیعی باشد.
اگر واریکوسل شدید را درمان نکنیم چه اتفاقی می افتد؟
تخلیل رفتن و کوچک شدن بیضه و ناباروری دو اتفاقی هستند که ممکن است به دنبال عدم درمان واریکوسل در بیضه روی دهند
روش های جراحی واریکوسل کدامند؟
امروزه جراحی واریکوسل به سه روش در دنیا انجام می شود.
۱- عمل جراحی باز و سنتی:
که با برش ۲ سانتی محل عبور ورید ها در کانال اینگوینال طناب بیضه را بیرون آورده و رگهای وریدی خراب شده که اغلب کلفت و برجسته شده اند را جدا و با نخ گره و قطع می کنیم. در روش باز سنتی ممکن است بعضی از وریدها واریس بیضه که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند باقی مانده و باعث عود شوند و یا شریان های بیضه اشتباهی قطع شوند و باعث کوچکی بیضه بعد از عمل گردند و یا رگ های لنفی کاملاً جدا نشوند و باعث هیدروسل یا آب آوردن بیضه شوند. مانند شکل زیر
۲- روش میکروسرجری:
در اینجا به روش سنتی با برش باز روی کانال و محل عبور رگ های بیضه طناب بیضه را بیرون می آوریم که تا اینجا شبیه عمل باز و سنتی می باشد، فرق روش میکروسرجری با عمل باز معمولی در این است که پس از بیرون کشیدن طناب بیضه رگ های آن را زیر میکروسکوپ و با بزرگنمائی ۵-۶ برابر می کنیم و در نتیجه زیر میکروسکوپ سیاهرگ و سرخرگ و عروق لنفاوی با بزرگنمائی خود را نشان می دهند و لذا با دقت بالائی عمل جدا کردن سیاهرگ های واریس و خراب شده از نوع سالم انجام می شود و لذا باعث می شود که احتمال آسیب به شریان بیضه و آسیب به رگهای لنفی سیار پائین آمده و لذا امکان آب آوردن بیضه بعد از عمل و امکان عود عمل و کوچکی بضه بعد از عمل کاملاً پائین می آید.
پس عمل میکروسرجری انجام عمل جراحی باز زیر میکروسکوپ می باشد.
۳- روش لاپاراسکوپی
امروزه شعار عالم جراحی انجام عمل های بزرگ از شکاف کوچک است . امروزه در بیش از ۹۰درصد موارد عمل لاپاراسکوپی جایگزین شکاف های یک و چند جراحی باز در رشته های مختلف شده است. به عنوان مثال جراحی های روده، معده، رحم و تخمدان و در رشته ارولوژی: برداشتن کلیه ها، ترمیم تنگی های حالب، برداشتن کیست های بزرگ کلیه و تشخیص و درمان بیضه های پائین نیامده و غیره امروزه به روش لاپاراسکوپی و بدون جراحی انجام می شود.
در این روش با گذاشتن سه عدد لوله بسیار باریک در شکم و تزریق گاز و عبور دوربین احشاء داخل شکمی را با بزرگنمائی بیش از ۲۰ برابر مشاهده می کنیم و لذا عمل های جراحی با دید مستقیم و بزرگنمائی عالی و از طریق حداقل برش های پوستی انجام می شود.
یکی از این موارد عمل واریکوسل به روش لاپاراسکوپی است که در اینجا سه عدد تروکار باریک در ناف و کناره های آن تعبیه می شود که پس از چند روز از عمل محل بخیه ها اصلاً محسوس نمی باشد و عمل در عرض ۱۰-۱۵ دقیقه انجام و رگ های خراب شده بیضه را با بزرگنمائی مشخص و آنها را از رگ های سالم جدا کرده و با کوتر می سوزانیم. شانس آسیب به شریان و کوچک شدن بیضه در این عمل صفر است و به علت بزرگنمائی کاملاً می توان سیاهرگ ها را از نسوج لنفی کاملاً جدا کنیم و لذا شانس آب آوردن بیضه یا هیدروسل را بسیار پائین بیاوریم.
عوارض واریکوسل و مقایسه عوارض در سه تکنیک
عوارض مهم بعد از عمل واریکوسل عبارتند از:
۱- کوچک شدن بیضه
۲- آب آوردن بیضه یا هیدروسل
۳- عود واریکوسل
امکان عود واریکوسل و آب آوردن بیضه بعد از عمل در روش جراحی باز، بسته به دقت عمل بین ۵-۱۵ درصد می باشد. این عارضه در عمل میکروسرجی و لاپاراسکوپی شدیداً پائین می آیند. شکل زیر نمایی از هیددروسل را نشان میدهد
حسن عمل لاپراسکوپی
اجتناب از برش پوستی دردناک روی محل کانال، زیبائی محل عمل، عدم احتمال آسیب به شریان بیضه و عدم کوچکی بیضه بعد از عمل، بزرگنمائی محل عمل، ضبط عمل و رائه آن به بیمار و شفاف بودن کار، زمان کوتاه و کاهش احتمال آب آوردن بیضه و عود واریکوسل می باشد.
حسن عمل میکروسرجری
علیرغم برش پوستی عمل باز، بزرگنمائی رگ ها زیر میکروسکوپ و احتمال پائین آسیب به شریان های بیضه، پائین بودن احتمال عود و آب آوردن بیضه می باشد.
از نظر کیفیت بیهوشی
عمل جراحی باز میکروسرجری به دو روش بی حسی نخاعی و بیهوشی انجام می شود و در تجربه من بیماران جوانی که بی حسی نخاعی و با تزریق آمپول به نخال عمل می شوند در بعضی از موارد دچار سردرد بعد از عمل و کمر درد می شوند. عمل جراحی لاپاراسکوپی به علت تزیق گاز داخل شکم، اغلب با یک بیهوشی خفیف ۱۵ دقیقه ای انجام می شود که پس از عمل به علت درد کمتر و عدم تزریق آمپول به کمر راحت تر می تواند به کار و فعالیت های روزمره برگردند.
.
